Η πτώση από ύψος, το αυτοκινητιστικό δυστύχημα κ.α συνήθως οδηγούν σε σύνθετους τραυματισμούς, όπου αρχικά μια ομάδα γιατρών (αναισθησιολόγος, χειρουργός, ακτινολόγος) εκτιμούν τον πολυτραυματία και κατηγοριοποιούν τα τραύματα των διαφόρων οργάνων, ώστε να αντιμετωπιστούν με μεθοδικότητα, πρώτα οι τραυματισμοί ζωτικής σημασίας.

Από νευροχειρουργικής πλευράς οι συχνότεροι τραυματισμοί είναι:

• επισκληρίδιο αιμάτωμα
• οξύ υποσκληρίδιο αιμάτωμα
• θλάσεις και αιματώματα εγκεφάλου
• διάσειση
• κατάγματα
• τραύμα σπονδυλικής στήλης

Απεικονιστικός έλεγχος

• Αξονική τομογραφία. Συνήθως ‘’ελικοειδές’’-CT (spiral CT). Μπορεί να γίνει spiral-CT όλου του σώματος όπου ελέγχεται ο πνεύμονας, τα όργανα της κοιλίας, ο εγκέφαλος και η σπονδυλική στήλη σε λίγα μόνο λεπτά.
• Σε περιπτώσεις τραύματος της σπονδυλικής στήλης γίνεται και μαγνητική τομογραφία

Επισκληρίδιο αιμάτωμα

• Συνήθως συνοδεύεται με κάταγμα κρανίου
• Πιθανότερος μηχανισμός: Τρώση της μέσης μηνιγγικής αρτηρίας, συλλογή αίματος μεταξύ κρανίου και μήνιγγας.
• Πολύ μικρά αιματώματα μπορούν να αντιμετωπιστούν συντηρητικά, όμως χρειάζεται νοσηλεία και επανέλεγχος με αξονική
• Τα περισσότερα επισκληρίδια χρήζουν χειρουργικής επέμβασης: Κρανιοτομή και αφαίρεση του αιματώματος.
• Μετεγχειρητικά ο ασθενής παρακολουθείται στην εντατική.
• Η έκβαση σχετίζεται με την κατάσταση του ασθενούς πριν το χειρουργείο και με το πόσο γρήγορα θα αντιμετωπιστεί το αιμάτωμα. Μια καθυστέρηση να γίνει το χειρουργείο ή να μεταφερθεί ο ασθενής στο νοσοκομείο μπορεί να αποβεί μοιραία.

Οξύ υποσκληρίδιο αιμάτωμα

• Συνήθως από τρώση των φλεβών που διατρέχουν τον υποσκληρίδιο χώρο ή από γειτονική θλάση του εγκεφάλου. Η συλλογή αίματος είναι κάτω από τη σκληρή μήνιγγα.
• Σε σχέση με τα επισκληρίδια είναι πιο βαριές κακώσεις.
• Πολύ μικρά αιματώματα μπορούν να αντιμετωπιστούν συντηρητικά.
• Συνήθως απαιτείται χειρουργική επέμβαση: κρανιοτομή και αφαίρεση του αιματώματος.
• Η έκβαση ποικίλει ανάλογα με το μέγεθος της βλάβης και την καθυστέρηση στην αντιμετώπιση.

Χρόνιο υποσκληρίδιο αιμάτωμα

• Συνήθως η τρώση των φλεβών που διατρέχουν τον υποσκληρίδιο χώρο οδηγούν σε ένα μικρό οξύ υποσκληρίδιο αιμάτωμα, το οποίο μετά από κάποιες εβδομάδες μέσω μηχάνισμου δημίουργίας μεμβράνης και όσμωσης, μεγαλώνει και προκαλεί συμπτώματα. Παράγοντες κινδύνου είναι: 1) η ατροφία του εγκεφάλου σε ηλικιωμένους, χρόνιο αλκοολισμό, άτομα με εκφυλιστικές νόσους και 2) λήψη αντιπηκτικών.
• Μεγάλα χρόνια υποσκληρίδια αιματώματα (>1 εκ) συνήθως αντιμετωπίζονται χειρουργικά είτε με κρανιοανάτρηση είτε με κρανιοτομή αν υπάρχουν πολλές μεμβράνες.
• Τα χρόνια υποσκληρίδια αιματώματα μπορεί να υποτροπιάσουν.
• Η έκβαση με έγκαιρη αντιμετώπιση είναι γενικά καλή.

Θλάσεις και αιματώματα εγκεφάλου

• Συνήθως από τραυματισμό μικρών αγγείων με το μηχανισμό της απότομης επιβράδυνσης/επιτάχυνσης κατά το ατύχημα: ο εγκέφαλος κατά τρόπο τινά προσκρούει στο οστό του κρανίου.
• Αν τα αιματώματα είναι μεγάλα και ασκούν πιεστικά φαινόμενα, τότε γίνεται χειρουργική αποσυμπίεση με κρανιοτομή.
• Απαιτείται σε κάθε περίπτωση παρακολούθηση στην εντατική και επανέλεγχος με αξονική.

Διάσειση

• Μετά από τραυματισμό επέρχεται διαταραχή της συνείδησης, χωρίς ανάδειξη βλάβης στην αξονική.
• Συνήθως γίνεται παρακολούθηση για 24 ώρες.

Κατάγματα

• Τα μη μετατοπισμένα κατάγματα κρανίου συνήθως δεν απαιτούν θεραπεία, εκτός αν υπάρχουν άλλοι τραυματισμοί όπως επισκληρίδιο αιμάτωμα.
• Τα κατάγματα βάσης κρανίου δεν χρήζουν αντιμετώπισης εκτός αν υπάρχει υπόνοια τραυματισμού νεύρου.
• Σε περιπτώσεις ρινόρροιας εγκεφαλονωτιαίου υγρού, γίνεται πλαστική μήνιγγας για αποφυγή μηνιγγίτιδας
• Κατάγματα που είναι κοντά σε μεγάλους φλεβώδεις κόλπους συνήθως δεν ανατάσσονται λόγω κινδύνου καταστροφικής αιμορραγίας.

Τραύμα σπονδυλικής στήλης

Αφορά σε κατάγματα σπονδύλων και άλλων οστέϊνων δομών, τραυματισμό του μεσοσπονδύλιου δίσκου ή συνδέσμων, τραυματισμό του νωτιαίου μυελού. Η αντιμετώπιση βασίζεται σε γνώση της κατάστασης όλων των προαναφερθέντων δομών και οπωσδήποτε της κατάστασης του ασθενούς.

Αν υπάρχει τραυματισμός του μυελού τότε απαιτείται επείγουσα αποσυμπίεση με πεταλεκτομή, δισκεκτομή, σωματεκτομή ανάλογα με την περίπτωση, με ή χωρίς σπονδυλοδεσία. Για το οίδημα του μυελού δίνεται κορτιζόνη.

Μεμονωμένα κατάγματα σπονδύλου (σώματος, πετάλου, αποφύσεων), πλευράς κ.α ενδεχομένως να αντιμετωπιστούν με σπονδυλοδεσία αν υπάρχει αστάθεια. Σε πολλές περιπτώσεις δεν απαιτείται χειρουργείο παρά μόνο συντηρητική αγωγή για τον πόνο.

Αξονική εγκεφάλου που δείχνει επισκληρίδιο αιμάτωμα (μπλέ βέλος), θλάση εγκεφάλου στην αντίθετη πλευρα-contre coup (πορτοκαλί βέλος). Υπάρχει κεφαλαιμάτωμα (πράσινο βέλος).

Η υποτίμηση του προβλήματος και η ανεπαρκής αντιμετώπιση, μπορεί να οδηγήσει τραυματισμούς ζωτικής σημασίας. Γι’ αυτό επικοινωνήστε με τον εξειδικευμένο νευροχειρουργό Ανδρέα Φίλη  για μια εξατομικευμένη διάγνωση, προτείνοντας σας ένα συγκεκριμένο πλάνο θεραπείας, βάσει του σταδίου του τραυματισμού και των συμπτωμάτων σας.