Τι είναι ο υδροκέφαλος;

Ο υδροκέφαλος σε γενικές γραμμές είναι η συσσώρευση μεγαλύτερης της φυσιολογικής ποσότητας εγκεφαλονωτιαίου υγρού (ΕΝΥ) μέσα στις κοιλιές του εγκεφάλου.

Υδροκέφαλος: Αίτια

Τα αίτια του υδροκεφάλου είναι πολλά, και ανάλογη η ονοματολογία αυτού. Αν οφείλεται σε απόφραξη των οδών παροχέτευσης του ΕΝΥ, λέγεται αποφρακτικός. Η απόφραξη μπορεί να οφείλεται σε όγκους, αιμορραγία, στένωση του υδραγωγού, συγγενείς ανωμαλίες κ.α. Σε περιπτώσεις που δεν υπάρχει απόφραξη μιλούμε για επικοινωνούντα υδροκέφαλο.

Υδροκέφαλος φυσιολογικής πίεσης

Ο υδροκέφαλος φυσιολογικής πίεσης είναι μια κατηγορία επικοινωνούντος υδροκεφάλου, ο οποίος συναντάται πολύ συχνά σε ηλικιωμένους.

Χαρακτηριστικά συμπτώματα

• Διαταραχή μνήμης
• Ακράτεια ούρων Τριάδα Hakim
• Διαταραχή βαδίσματος

 Συνήθης Διαγνωστικός έλεγχος

• Αξονική/μαγνητική εγκεφάλου όπου φαίνονται: 1) αυξημένες σε μέγεθος κοιλίες του εγκεφάλου με διαεπενδυματική διαπίδυση ΕΝΥ στη λευκή ουσία, 2) στοιχεία αυξημένης πίεσης στις αύλακες των ημισφαιρίων
• Οσφυονωτιαία παρακέντηση για παροχέτευση ΕΝΥ σε μία ή περισσότερες συνεδρίες. Η πίεση του ΕΝΥ όπως μετριέται κατά την παρακέντηση είναι φυσιολογική.

Αν υπάρξει βελτίωση της κλινικής εικόνας (γρηγορότερη βάδιση, καλύτερο σκορ στο mini-mental test κτλ.), τότε η τοποθέτηση βαλβίδας θα είναι ωφέλιμη. Η οσφυονωτιαία παρακέντηση κατά τρόπο τινα ‘’μιμείται’’ το χειρουργείο και ισχυροποιεί την ένδειξη για τοποθέτηση βαλβίδας.

ΠΡΟΣΟΧΗ: Ασθενείς με άνοια ή άλλες παθήσεις μπορεί να έχουν παρόμοια συμπτώματα, οπότε χρειάζεται προσοχή στις ενδείξεις για χειρουργείο. Μια επιπόλαια διάγνωση και ένα άσκοπο χειρουργείο ΔΕΝ θα έχει κανένα αποτέλεσμα, και ίσως έχει και επιπλοκές.

Υδροκέφαλος φυσιολογικής πίεσης: Θεραπεία

Η θεραπεία είναι χειρουργική και συνίσταται συνήθως στην τοποθέτηση κοιλιοπεριτοναϊκής βαλβίδας (ventriculoperitoneal shunt/ VP-Shunt). Το χειρουργείο απαιτεί γενική αναισθησία, και είναι γενικά σύντομο (< 1,5 ώρα). Υπάρχουν διαφορετικές βαλβίδες στο εμπόριο. Συνήθως προτιμούμε εκείνες με ρυθμιζόμενη πίεση.

Ποιες μπορεί να είναι οι επιπλοκές;

Μετά την τοποθέτηση βαλβίδας απαιτείται αρχικά περιοδικός απεικονιστικός έλεγχος ώστε να βρεθεί η κατάλληλη ρύθμιση. Σε περίπτωση που η βαλβίδα παροχετεύει πολύ ΕΝΥ, μπορεί να προκληθούν έντονοι πονοκέφαλοι σε όρθια θέση μέχρι αιμορραγίες στον εγκέφαλο (υποσκληρίδιο αιμάτωμα) .

Άλλες επιπλοκές είναι: 1) δυσλειτουργία της βαλβίδας, απόφραξη του συστήματος, 2) επιμόλυνση της βαλβίδας. Οι επιπλοκές μπορεί να εμφανιστούν τον πρώτο καιρό μετά το χειρουργείο, μετά από χρόνια ή και ποτέ. Σε περίπτωση που για κάποιο λόγο γίνει μαγνητική τομογραφία, πολλές βαλβίδες χρειάζονται επαναρρύθμιση.

Μεθαιμορραγικός υδροκέφαλος

Λόγω αιμορραγίας (π.χ μετά από ρήξη ανευρύσματος, τραύμα) έχουμε απόφραξη των φυσιολογικών οδών αποχέτευσης του ΕΝΥ. Η διάγνωση γίνεται με αξονική τομογραφία και από το ιστορικό. Η θεραπεία είναι πάλι συνήθως η τοποθέτηση βαλβίδας.

Αποφρακτικός υδροκέφαλος

Εάν οφείλεται σε όγκο ή αγγειακή δυσπλασία τότε συνήθως αντιμετωπίζεται χειρουργικά η αιτία (π.χ. αφαίρεση του όγκου). Ενδεχομένως να χρειαστεί και τοποθέτηση βαλβίδας.

Στένωση του υδραγωγού του Sylvius

Είναι από τις περιπτώσεις που έχει καλό αποτέλεσμα η ενδοσκοπική κοιλιοστομία της 3^ης κοιλίας.

Υδροκέφαλος ex vacuo

Φαινομενική αύξηση του μεγέθους των κοιλιών λόγω ατροφίας του εγκεφάλου. Δεν χρειάζεται βαλβίδα.

Αξονική τομογραφία εγκεφάλου με εικόνα υδροκεφάλου φυσιολογικής πίεσης. Φαίνεται το μεγάλο μέγεθος των κοιλιών του εγκεφάλου (μπλέ βέλος) με διαεπενδυματική διαπίδυση του ΕΝΥ ( πορτοκαλί βέλος)

Κλείστε το ραντεβού σας με τον εξειδικευμένο και έμπειρο νευροχειρουργό Ανδρέα Φίλη, για μια εξατομικευμένη διάγνωση με βάση το στάδιο της πάθησης και παράλληλα για την κατάλληλη επιλογή θεραπείας, ανάλογα με τα συμπτώματά σας.